Σε ένα από τα μεγάλα πολιτιστικά κέντρα της Ευρώπης, στην Πράγα, βρίσκεται μία από τις ωραιότερες βιβλιοθήκες του κόσμου· η μπαρόκ βιβλιοθήκη Κlementinum. Αξίζει να σημειωθεί πώς η Πράγα ήταν «η χρυσή πόλη» και «μητέρα των πόλεων», μεγάλο διοικητικό και εμπορικό κέντρο, κέντρο μάθησης με το πιο παλιό πανεπιστήμιο στην Κεντρική Ευρώπη, από το 1348. Επίσης από το 1992, το ιστορικό κέντρο της Πράγας ανήκει στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στο κέντρο της πόλης, σε ένα ιστορικό συγκρότημα κτιρίων, υπάρχει η βιβλιοθήκη Κlementinum, που θεωρείται από τις πιο όμορφες βιβλιοθήκες, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και τον κόσμο.
Η εντυπωσιακή βιβλιοθήκη είναι ένα όμορφο παράδειγμα της μπαρόκ αρχιτεκτονικής. Άνοιξε το 1722 ως τμήμα του Πανεπιστημίου Ιησουιτών και στεγάζει περισσότερα από 20.000 βιβλία. Έχει ψηφιστεί ως μια από τις πιο όμορφες και μαγευτικές βιβλιοθήκες του κόσμου. Διαθέτει σπάνια βιβλία και συγγράμματα, καθώς και πολλά ιστορικά παραδείγματα της τσεχικής λογοτεχνίας. Η αρχιτεκτονική της είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα του μπαρόκ, καλύπτοντας 20.000 τετραγωνικά μέτρα, κάτι που την καθιστά το δεύτερο μεγαλύτερο συγκρότημα κτιρίων στην Πράγα, μετά το Κάστρο της πόλης.
Το όνομα της βιβλιοθήκης προέρχεται από το εκκλησάκι του Αγίου Κλήμεντος, χτισμένο τον 11ο αιώνα. Το εσωτερικό της μπαρόκ βιβλιοθήκης έχει παραμείνει άθικτο από τον 18ο αιώνα. Η αίθουσα είναι διακοσμημένη με τοιχογραφίες από τον Jan Hiebl, οι οποίες απεικονίζουν αλληγορικά μοτίβα και πορτρέτα αγίων Ιησουιτών, που είναι προστάτες του πανεπιστημίου. Στην κορυφή της αίθουσας είναι ένα πορτρέτο του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β’, ο οποίος κανόνισε να αποσταλούν τα βιβλία από καταργημένες μοναστικές βιβλιοθήκες στο Κlementinum. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η συλλογή γεωγραφικών και αστρονομικών σφαιρών στο κέντρο της βιβλιοθήκης. Πρόκειται κυρίως για έργα των Ιησουιτών. Μεταξύ των σφαιρών είναι επίσης αστρονομικά ρολόγια, κατασκευασμένα κυρίως από τον Jan Klein.
Το μεγάλο και ιστορικό κτιριακό συγκρότημα Klementinum στην Πράγα, με την εντυπωσιακή μπαρόκ βιβλιοθήκη του, ιδρύθηκε από τους Ιησουίτες, μετά την άφιξή τους στη Βοημία, το μακρινό 1556.
Στην αρχή, τα μέλη της τάξης ζούσαν σε μία πρώην Δομινικανή Μονή, αλλά το 1653 άρχισαν να επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους. Η ανασυγκρότηση διήρκεσε πάνω από 170 χρόνια, οπότε στο Clementinum (“Klementinum” στα τσεχικά), συναντά κανείς σήμερα μία μεγάλη ποικιλία από αρχιτεκτονικά στιλ και ρεύματα. Το πανέμορφο και ιδιαίτερο αυτό κτιριακό συγκρότημα καλύπτει μία έκταση 2 εκταρίων, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Στον σχεδιασμό του συμμετείχαν έμπειροι αρχιτέκτονες, όπως ο Carlo Lurago, ο Franz Maximilian Kanka και ο Kilian Ignaz Dientzenhofer.
Οι Ιησουίτες λειτούργησαν εκεί και ένα σχολείο, ήδη από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του, το οποίο μεταγενέστερα, εν έτει 1622, προήχθη σε πανεπιστήμιο! Εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας και τα υπνοδωμάτια για την κοινότητα, οι Ιησουίτες έχτισαν επίσης μία μεγαλοπρεπή βιβλιοθήκη, ένα τυπογραφείο, ένα φαρμακείο, το θέατρο, και φυσικά αρκετές εκκλησίες. Το Klementinum συγχωνεύθηκε με το Πανεπιστήμιο του Καρόλου (Charles-Ferdinand University) το 1654, μαζί με τη συλλογή της βιβλιοθήκης του. Το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Charles-Ferdinand στο Klementinum, φιλοξενούσε φιλοσοφικές και θεολογικές σχολές.
Αργότερα, το 1773, οι Ιησουίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή, αλλά το πανεπιστήμιο παρέμεινε. Το 1777 η βιβλιοθήκη κηρύχθηκε από τη Μαρία Τερέζα, ως δημόσια και πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Το 1781, ο τότε διευθυντής Karel Rafael Ungar, ίδρυσε τη «Biblioteca Nationalis», μια συλλογή από λογοτεχνικά βιβλία στην Τσεχική γλώσσα. Μερικά σπάνια ιστορικά βιβλία από αυτή τη συλλογή έχουν αποσταλεί στην Google, ώστε να σαρωθούν και να είναι διαθέσιμα στους αναγνώστες. Μετά τη διαίρεση του πανεπιστημίου σε τσεχικά και γερμανικά τμήματα το 1882, μόνο το τσεχικό τμήμα έμεινε αλώβητο. Εν τέλει, το 1930, η φιλοσοφική σχολή μεταφέρθηκε σε ένα νέο κτίριο, και το Klementinum έγινε έδρα της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Η βιβλιοθήκη σχετίζεται με σημαντικά άγνωστα γεγονότα
Το Klementinum αναφέρεται και στο μυθιστόρημα “The Secret Miracle”, του διάσημου Ισπανόφωνου συγγραφέα, Jorge Luis Borges. Ο βασικός χαρακτήρας βλέπει σ’ ένα όνειρό του τη βιβλιοθήκη του Klementinum, όπου οι βιβλιοθηκάριοι ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν τον Θεό σ’ ένα από τα βιβλία της βιβλιοθήκης. Τότε, ένας από τους βιβλιοθηκάριους του λέει: «Ο Θεός βρίσκεται σε ένα γράμμα, μιας σελίδας, σε ένα από τα 400.000 βιβλία του Klementinum. Οι πατέρες μας και οι πατέρες των πατέρων μας έψαχναν γι’ αυτή την επιστολή. Μάλιστα, εγώ ο ίδιος τυφλώθηκα ψάχνοντας για αυτό».
Στη συνέχεια, ένας αναγνώστης εισέρχεται και παραδίδει έναν άτλαντα στον κεντρικό ήρωα, λέγοντάς του πως αυτός ο άτλας είναι άχρηστος. Με τη σειρά του, λοιπόν, ο πρωταγωνιστής ανοίγει τυχαία το βιβλίο και βρίσκει έναν χάρτη της Ινδίας, και αγγίζοντας ένα από τα ελάχιστα γράμματα που είχε πάνω του, βρίσκει τον Θεό. Να σημειωθεί ότι η βιβλιοθήκη Klementinum ήταν το 3ο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο Ιησουιτών στον κόσμο. Τέλος, η καταγραφή του τοπικού καιρού ξεκίνησε το 1775 και συνεχίζεται ως σήμερα.
Το εσωτερικό της βιβλιοθήκης έχει παραμείνει άθικτο από τον 18ο αιώνα
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που λένε, πως η βιβλιοθήκη του Klementinum, είναι η πιο όμορφη στον κόσμο! Κλασική φινέτσα, αριστοκρατική ομορφιά και μπαρόκ γοητεία, αγκαλιάζουν μία σπάνια συλλογή βιβλίων, σε έναν άκρως ατμοσφαιρικό χώρο, που μοιάζει να έχει βγει από κάποιο παραμύθι. Παράλληλα, ο διακριτικός φωτισμός, τα ζεστά χρώματα και οι χρυσές λεπτομέρειες, συναπαρτίζουν ένα λιλιπούτειο σκηνικό. Περιπλανώμενος κανείς εκεί, μπορεί να βρει λογοτεχνικά αριστουργήματα, εντυπωσιακούς χάρτες, ιδιαίτερα ρολόγια δαπέδου και εικόνες ενός κόσμου που χάθηκε πια οριστικά. Οι εμπνευστές αυτής της βιβλιοθήκης οραματίστηκαν πριν από πολλούς αιώνες, ένα αληθινό παλάτι για τα βιβλία. Ο χρόνος απέδειξε πως τελικά τα κατάφεραν, κληροδοτώντας σήμερα στην ανθρωπότητα ένα αληθινό κομψοτέχνημα, που μόνο θαυμασμό προκαλεί στην όψη.
Η πολυτέλεια της κατασκευής, οι διακοσμητικές λεπτομέρειες, αλλά και ο λογοτεχνικός πλούτος, καθιστούν τη βιβλιοθήκη ένα από τα πιο σπάνια “μουσεία” στον κόσμο, αλλά και διαμάντι της Τέχνης και της αρχιτεκτονικής παγκοσμίως. Αυτή τη στιγμή περιέχει μια σειρά σημαντικών και μοναδικών έργων, που έχουν παγκόσμια σημασία.
Αν σας άρεσε η δημοσίευση και θέλετε να υποστηρίξετε το Altitude.gr στη λειτουργία του, μπορείτε να κάνετε ένα like στη σελίδα μας στο Facebook, να μοιραστείτε το άρθρο με τους φίλους σας, και να μας ακολουθήσετε σε Instagram, Twitter, Dailymotion, και YouTube.